Psikoteknik değerlendirme; sürücülerin sürüşle ilgili özel zihinsel ve psikomotor becerilerini ölçen ve güvenli araç kullanımını sağlayan standart testlerin yer aldığı bilgisayar tabanlı bir değerlendirme sistemidir. Temel zihinsel beceriler "dikkat, algı, bellek, izleme ve muhakeme" ve psikomotor beceriler ise "el-ayak-göz koordinasyonu, tepki zamanı, çevresel görüş, hız mesafe tahmini ve çarpışma zamanı tahmini" olarak tanımlanabilir. Bu becerilere sahip olmanın, kurallara uygun karar vererek ve doğru motor hareketleri yaparak kazalardan kaçınabilme ve araç kullanabilmenin ilk basamağı olduğu söylenebilir.

Avrupa ‘da psikoteknik değerlendirmenin kullanımına baktığımızda; psikoteknik değerlendirmenin gelişmiş ülkelerde sürücülük becerilerinde yaşa bağlı zayıflamanın meydana gelmesi nedeniyle yaşlı sürücülere mecburi hale geldiği, yolcu ve eşya(emtia) taşımacılığı yapan profesyonel sürücülerin araç kullanma beceri düzeylerini bilgisayar destekli testlerle kanıtlanmak zorunda oldukları ve ceza puanını aşan sürücülerin psikoteknik değerlendirmeyi geçmek mecburiyetinde oldukları görülmektedir.

PSİKOTEKNİK RAPORUNU KİMLER ALMALI?

Karayolu Taşıma Yönetmeliği

SÜRÜCÜLERDE ARANACAK ŞARTLAR

Madde 60- Sürücülerin yük, eşya, kargo ve yolcu taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için;

•  Ticari taşıtın niteliğine göre sürücü belgesine sahip olmaları,
•  Yolcu taşımacılığında en az 26 yaşından gün almak en çok 63 yaşından gün almamak,
•  Eşya ve kargo taşımacılığında ilköğretim okullarından birini bitirmiş olmaları,
•  Yüksek Öğretim Kurumlarının sürücü eğitimi veren bölümlerinden mezun olanlar hariç, Bakanlıkça belirlenecek kurum ve kuruluşların vereceği eğitimden geçerek sürücü mesleki yeterlilik belgesi almaları,
•  Sürücülerin bedeni ve psikoteknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları,
•  (Değişik: RG 15/12/2004-25671) Yolcu taşımacılığında çalışacak otobüs sürücülerinin, 26 yaşından gün almış ve 63 yaşından gün almamış olmaları,
•  (Değişik: RG 15/12/2004-25671) Eşya ve kargo taşımacılığında çalışacak sürücülerin, 63 yaşından gün almamış olmaları,
•  Tehlikeli madde taşımacılığı yapan sürücülerin, ilgili mevzuatın sürücüler için zorunlu kıldığı eğitimi aldığını gösteren belgeye sahip olmaları,
•  Uluslararası taşımalarda istihdam edilecek sürücülerin, uyuşturucu, silah, insan ve gümrük kaçakçılığı ile terör suçlarından dolayı hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü olmamaları,
• şarttır.

PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME SÜRESİ

Psikoteknik değerlendirme süresi 60 dakikadır. 60 Dakikadan az süre ile alınan raporlar geçersiz sayılır.
 

PSİKOTEKNİK RAPORUNUN GEÇERLİLİK SÜRESİ

Psikoteknik raporu alan ticari araç sürücüleri almış oldukları psikoteknik raporu 5 (beş) yıl süre ile geçerlidir. Bu süre dolduktan sonra tekrar bu rapordan almaları gerekmektedir.
 

PSİKOTEKNİK RAPORU İÇİN GEREKLİ BELGELER

Psikoteknik raporu için 1 adet resim, ehliyet fotokopisi ve kimliğinizle birlikte gerekli merkezlerden bir saatlik test sonucu bu raporu alabilirsiniz. Alacak olduğunuz rapor resmi makamlarca onaylatılmaktadır.
 

PSİKOTEKNİK DEĞERLENDİRME TESTİ ÖNCESİ NELERE DİKKAT EDİLMELİ

Testlere katılmadan önce hazırlık anlamında yapmanız gereken bir şey yoktur. Ancak , testlere katılmak üzere geldiğinizde aşağıdaki hususları sağlar bir durumda olmanız gerekmektedir:

•  Alkollü içki , uyuşturucu ve keyif verici maddelerin etkisi altında olmamalısınız. Yukarıdakine benzer şekilde etki eden herhangi bir ilaç etkisi altında olmamalısınız.
•  Bünyenizin alışık olduğundan fazlası bir şekilde uykusuz olmamalısınız.
•  Bünyenizin alışık olduğundan fazlası bir şekilde yorgun olmamalısınız.
•  Yakın gözlüğü kullanıyorsanız yanınızda bulunmalıdır. Bilgisayar ekranı yakın mesafenizde olacaktır.
•  Cep telefonu uygulama sırasında kapalı olacaktır. Bu nedenle öncesinde sizi arayacakları bilgilendirmeniz gerekecektir

PSİKOTEKNİK BELGESİ KİMLER TARAFINDAN VERİLİR

Psikoteknik Değerlendirmede Yeterlik Sertifikası'na sahip, psikoteknik değerlendirme uzmanı olarak çalışan psikologlar tarafindan yapılır..

PSİKOTEKNİK RAPORUNUN OLMAMASI DURUMUNDA CEZAİ UYGULAMA

 Yapılacak uygulamalarda psikoteknik belgesi bulundurmaması durumunda Firmaya 5.000 TL Sürücülere ise 250 TL cezai işlem uygulanacaktır.